– Nie ma obywatela bez demokracji ani demokracji bez obywatela. Myśląc dziś o początkach naszej demokracji, jesteśmy dumni z tego, ile w Polsce udało się zrobić. Jednak ta uzyskana 25 lat temu wolność wymaga dalszego zagospodarowania. Wciąż mamy niewystarczające poczucie podmiotowości obywateli. Trzeba to zmienić i to jest rola tego programu – powiedział Jacek Michałowski, Szef Kancelarii Prezydenta RP podczas konferencji inaugurującej program dla organizacji pozarządowych Obywatele dla Demokracji, finansowany z Funduszy Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
Polska otrzymuje wsparcie z Funduszy Norweskich i Funduszy EOG od 2004 roku. Kwota przyznana nam na lata 2009 – 2014 wynosi aż 578,1 mln euro. Z podobnej pomocy korzysta jeszcze 14 innych krajów Europy, jednak to właśnie Polska otrzymała najwięcej środków. Fundusze zostały podzielone pomiędzy 16 programów tematycznych, z których finansowane są m.in. badania naukowe, działania na rzecz ochrony środowiska, dziedzictwa kulturowego, zdrowia, rozwoju społeczeństwa obywatelskiego. Jednym z nich jest program dla organizacji pozarządowych – Obywatele dla Demokracji, prowadzony przez Fundację Batorego w partnerstwie z Polską Fundacją Dzieci i Młodzieży. Jego budżet wynosi 150 mln zł, co czyni go piątym w kolejności programem w Polsce pod względem wysokości środków, jakimi dysponuje.
Program został zaplanowany na lata 2013-2016. Będzie wspierał rozwój społeczeństwa obywatelskiego i zwiększanie udziału organizacji pozarządowych w budowaniu sprawiedliwości społecznej, demokracji i zrównoważonego rozwoju. Środowisko pozarządowe w Polsce długo czekało na taką szansę. W środowej konferencji inaugurującej, która odbyła się w Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie, wzięło udział ponad 300 przedstawicieli trzeciego sektora z całego kraju. Zakres tematyczny programu jest też bardzo szeroki. Dofinansowanie mogą uzyskać projekty nastawione na mobilizację obywateli do udziału w życiu publicznym, promujące kontrolę funkcjonowania instytucji publicznych, wspierające działania przeciw wykluczeniu i dyskryminacji oraz te skierowane do dzieci i młodzieży. Priorytetem w pierwszej edycji konkursu są działania na rzecz zwalczania mowy nienawiści w sieci.
– Młode pokolenie żyje dziś w świecie Internetu, co stwarza szanse, ale i zagrożenia. Internet daje możliwość wypracowywania wspólnych rozwiązań i wyrażenia zbiorowej postawy w stosunku do władzy. Ale dając swobodę wypowiedzi, a jednocześnie poczucie anonimowości, może prowadzić do zaniku odpowiedzialności. Myślmy więc o tym, w jaki sposób Internet oddziałuje na uczestnictwo w życiu publicznym – zaznaczył Michał Boni, Minister Administracji i Cyfryzacji.
W pierwszej części konferencji, którą poprowadził prezes Fundacji Batorego Aleksander Smolar, obok Ministra Jacka Michałowskiego i Ministra Michała Boniego wzięli też udział Ingrid Schulerud, Ambasador ds. Funduszy Norweskich z Ministerstwa Spraw Zagranicznych Norwegii, Wanda Nowicka, Wicemarszałkini Sejmu RP, Jacek Męcina, Sekretarz Stanu z Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej oraz Jakub Wygnański, prezes Zarządu Pracowni Badań i Innowacji Społecznych Stocznia.
W sesji plenarnej eksperci odnieśli się do poszczególnych obszarów, których będą dotyczyć wnioski składane przez organizacje ubiegające się o dofinansowanie działań w ramach projektów tematycznych. Wzięli w niej udział Anna Giza-Poleszczuk z Instytutu Socjologii UW, Laura Stefan z EFOR-Ekspert Forum z Rumunii, Michał Bilewicz z Centrum Badań nad Uprzedzeniami, Marek Rymsza z Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych i Resocjalizacji UW i Ana Perona-Fjeldstad z Europejskiego Centrum im. A.H. Wergelanda z Norwegii. Panel poprowadziła Ewa Kulik-Bielińska, dyrektor Fundacji Batorego.
Nagarnie z sesji plenarnej oraz materiały konferencyjne są już dostępne na stronie www.ngofund.org.pl
Po zakończeniu sesji plenarnej, przedstawiciele organizacji pozarządowych wzięli udział w warsztatach tematycznych, na których zapoznali się bliżej z obszarami finansowanymi w ramach programu. Drugiego dnia konferencji spotkali się z organizacjami z Norwegii i Islandii, by wspólnie pracować nad koncepcjami projektów realizowanych w międzynarodowym partnerstwie.
Pierwsza edycja konkursu w ramach programu Obywatele dla Demokracji już trwa. Do 15 października zapraszamy organizacje do składania wniosków na projekty tematyczne. 16 października rusza konkurs na realizację projektów systemowych, które posłużą podniesieniu jakości działania całego sektora pozarządowego w Polsce.
Dziękujemy wszystkim, którzy tak licznie stawili się w Warszawie i tym, którzy towarzyszyli nam online. Nagranie sesji plenarnej będzie dostępne od poniedziałku na stronie www.ngofund.org.pl
Tych, którzy z powodu ograniczonej liczby miejsc nie mogli się z nami spotkać podczas konferencji, zapraszamy na spotkanie informacyjne 23 września od 11.00 d0 14.00 do siedziby Fundacji Batorego przy ul. Sapieżyńskiej 10a w Warszawie (zgłoszenia na adres: [email protected] do 20 września), a także na dzień otwarty 1 października 2013.
Poniżej kilka zdjęć, więcej już niebawem na naszym fanpage’u: https://www.facebook.com/obywateledlademokracji
